เมื่อครั้งตากับยายยังมีชีวิตอยู่ แกจะชอบกินกับข้าวที่ร้านในเมืองลำปางอยู่ 1 ร้าน เป็นร้านลาบ แต่ก็ขายกับข้าวอื่น ๆ ทั้งที่เป็นของภาคเหนือและภาคกลางด้วย และมีอยู่ 1 เมนูที่สองตายายจะชอบเอามาก ๆ คือ “ต้มแม่ม” จะให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือ “ม้ามวัว(ควาย)” นั่นแหละ... ตอนนี้ท่านจากพวกเราไปนานแล้วล่ะ แต่แม่ก็ไม่เคยลืม ที่จะทำบุญให้อยู่เสมอ และวันนี้แม่ตั้งใจอย่างมาก ที่จะไปซื้อต้มแม่มร้านประจำของตากะยาย เพื่อทำบุญไปให้กับท่าน... ไปค่ะ ไปหาของอร่อย ๆ ตามประสาคนเมืองกินกัน “ร้านอาหารพื้นเมือง แยกม้าขาว” เป็นชื่อที่บ่งบอกที่ตั้งได้ดีที่สุด เราจอดรถไว้ที่หน้าโรงเรียนอนุบาลลำปาง แล้วเดินเลาะไปที่ร้าน จากภาพจะเห็นได้ชัดเจนว่า มีม้าขาวเป็นสัญลักษณ์อยู่ที่สี่แยก และร้านจะตั้งอยู่ตรงหัวมุมทางด้านซ้ายมือ โดยมีรั้วเหล็กสีแดงขาวเป็นสัญลักษณ์กั้นหน้าร้านไว้อีกที เพราะอยู่ติดถนนเอามาก ๆ เป็นการเพิ่มความปลอดภัยให้กับร้านอีกชั้น แต่ก็ไม่เป็นปัญหาสำหรับขาประจำหรอก เพราะเค้ามีที่จอดรถรอบ ๆ ร้านอยู่ในซอยด้วย ซึ่งลูกค้าจะมองหาเอาเอง มาถึงหน้าร้านปุ๊ป แม่ก็จัดแจงสั่ง “ต้มแม่ม” ก่อนเลย ซึ่งทางร้านจะขายเป็นชิ้น ชิ้นละ 10 บาท แม่ก็เลยซื้อถุงละ 30 บาท รวม 5 ถุง นอกจากเตรียมสำหรับทำบุญแล้ว ก็ยังเอาไปเผื่อญาติผู้ใหญ่อีกด้วย (แม่เราสายเปย์...) ลักษณะของม่ามก็จะเป็นอย่างที่เห็นในภาพ ทางร้านจะหั่นเป็นชิ้น ๆ เท่า ๆ กัน แล้วเอาไปต้มให้เปื่อย ความอร่อยอีกอย่างก็คือน้ำซุป ที่ให้รสชาติแบบพื้นเมือง คล้าย ๆ แกงอ่อม แต่ไม่ข้นและไม่เผ็ดมาก กินม่าม 1 คำ ตามด้วยน้ำซุปแซ่บ ๆ อร่อยคล่องคออย่าบอกใครเชียว… ถึงว่าสินะ!! สองตายายชอบกินจริงจังมาก ส่วนรายการอาหารอื่น ๆ ก็มีอย่างที่เห็นในภาพกันเลย เริ่มด้วย “แกงโฮ๊ะ” ที่หาจากถิ่นอื่นคงไม่มี คำว่า “โฮ๊ะ” ก็คือเอาหลาย ๆ อย่างมารวมกัน ที่มาคือ... คนโบราณเค้าเสียดายแกงทั้งหลายที่ต้องทิ้ง หากกินไม่หมด จึงเอาทุกอย่างมาล้าง แล้วเอามารวมกันใหม่ ปรุงรสใหม่หมด แล้วเสริมวุ้นเส้นและหน่อไม้ดองเข้าไป หรือใครอยากใส่อะไรเพิ่มก็ใส่เข้าไปได้ตามใจชอบ นี่ล่ะ!! ที่มาของชื่อเค้า “แกงโฮ๊ะ”… ส่วนเมนูอื่น ๆ ก็มีเสริมเพื่อเป็นทางเลือกให้ลูกค้าอีกมาก เช่น แกงเผ็ดหมู , ต้มผักกาดดอง , แกงฮังเล , ไข่พะโล้ และยังมีลาบหมู ลาบควายอีก แม่ค้าบอกว่ามีอีกหลายรายการหลังร้าน ทยอยทำไปเรื่อย ๆ เพราะเริ่มขายตั้งแต่ 10 โมงเช้า ถึงประมาณ 6 โมงเย็นโน่นเลย เอาเป็นว่ามาซื้อกันได้ทั้งวันนั่นล่ะ อีกหนึ่งรายการที่แม่ซื้อติดมือกลับบ้านด้วยก็คือ “จิ้นนึ่ง” ก็คือ เนื้อสันนอกนึ่ง วิธีการทำก็ตรงตามชื่อ คือนำเนื้อสันนอกของวัวหรือควายมานึ่ง หากใครแพ้เนื้อวัวก็ต้องถามผู้ขายให้ดี ๆ ก่อนนะ หากไปซื้อที่อื่น เดี๋ยวจะพาลไม่สบายเอาได้ แต่สำหรับที่ร้านนี้เป็นเนื้อควาย บ้านเราก็เลยกินได้สบาย ๆ หมดห่วง สิ่งที่กินคู่กันคือ “น้ำพริกข่า” ซึ่งแม่ค้าจะแถมมาให้เลย เค้าขายเป็นชุดอยู่แล้ว ชุดละ 50 บาท เราไม่ต้องซื้อเพิ่มแต่อย่างใด “ร้านอาหารพื้นเมือง แยกม้าขาว” อยู่คู่เมืองลำปางมานานกว่า 50 ปีแล้ว คนพื้นที่ค่อนข้างจะรู้จักกันเป็นอย่างดี ส่วนตัวเราเอง ก็มักจะได้รับคำสั่งจากแม่ให้มาแวะซื้อกลับบ้านอยู่บ่อย ๆ รวมถึงเอาไปทำบุญให้สองตายายด้วย “ของกิ๋นบ้านเฮา” ทำเองก็ได้ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ทุกครั้งที่มีโอกาส เราก็ไม่พลาดที่จะแวะซื้อตลอดเหมือนกัน เพราะรสชาติถูกปากคนทั้งบ้าน เอาไป 3 ผ่านเลยจ้า