ข้าวต้มผัด ในภาคอีสาน คืออะไร อร่อยไหม | บทความโดย Pchalisa ถ้าจะพูดถึงขนมไทยนั้น ต้องบอกว่าพูดสามวันก็พูดไม่จบค่ะ โดยเฉพาะขนมไทยตามท้องถิ่นในแต่ละพื้นที่ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ ทั้งรสชาติ ส่วนประกอบ วิธีการทำให้สุกและรูปแบบการห่อการแพ็ค ฯลฯ โดยขนมไทยที่ชื่อว่า “ข้าวต้มผัด” เป็นขนมชนิดหนึ่งที่ผู้เขียนรู้จักมาตลอดค่ะ ที่ไม่ใช่แค่รู้จักทานเท่านั้น แต่โดยส่วนตัวแล้วเคยทำ เคยช่วยคนอื่นทำ เคยซื้อของคนอื่นมาทาน และเคยทานของคนอื่นแบบฟรีๆ จากที่วัดด้วยค่ะ ดังนั้นพอพูดถึงขนมชนิดนี้ผู้เขียนเล่าได้แบบหลับตาก็เห็นภาพแน่นอน ที่ก็ไม่แน่ว่าตอนนี้คุณผู้อ่านอาจจะกำลังสงสัยอยู่ว่า อะไรคือข้าวต้มผัด? จริงไหมคะ ถ้าอยากรู้มากขึ้นเกี่ยวกับเรื่องนี้ต้องอ่านให้จบจนถึงบรรทัดสุดท้ายค่ะ เพราะในบทความนี้เป็นเนื้อหาเกี่ยวกับข้าวต้มผัดโดยตรงเลย ดังนี้ ข้าวต้มผัดคือขนมที่มีขั้นตอนของการทำสองส่วนหลักๆ ด้วยกันค่ะ คือ การผัดส่วนผสมต่างๆ เข้าด้วยกันตามสัดส่วนที่ตวงเอาไว้แล้ว โดยส่วนผสมหลัก คือ ข้าวเหนียวที่แช่น้ำจนอ่อนแล้ว กะทิ เกลือ น้ำตาล และไส้ขนม ที่ส่วนใหญ่มักจะใช้กล้วยน้ำว้าสุกงอม ที่ในบางคนอาจเพิ่มถั่วดำแช่น้ำลงไปด้วยหรือถั่วลิสงก็ได้ค่ะ ซึ่งอย่างหลังนี้เป็นส่วนผสมที่เพิ่มเติมขึ้นมาตามความชอบส่วนตัว การผัดส่วนผสมทั้งหมดนี้เองคือที่มาของชื่อขนมชนิดนี้นะคะ จากนั้นเราจะนำส่วนผสมที่ผัดเข้ากันดีนี้ไปห่อใส่ใบตอง โดยข้าวต้มผัดขนาดกลางมักพบเห็นได้บ่อยที่สุดค่ะ เพราะเป็นขนาดพอดีทาน สำหรับข้าวต้มผัดขนาดเล็กกว่าอาจพบได้ที่ตลาดในกรณีทำขาย และข้าวต้มผัดขนาดมหึมาสามารถพบได้ที่นี่ เพราะแม่ของผู้เขียนชอบทำอันใหญ่มาก จากที่แม่อยากทำให้เสร็จเร็วๆ ค่ะ แต่จะแตกต่างกับผู้เขียนที่ชอบทำข้าวต้มผัดขนาดกลางมากกว่า การห่อข้าวต้มผัดทำได้ง่ายๆ โดยให้เริ่มจากการเตรียมใบตองค่ะ โดยใบตองจะต้องนำไปตากแดดก่อนหรือตะรนไฟก็ได้ การทำแบบนี้ทำให้ใบตองไม่แตกในระหว่างห่อข้าวต้มผัดนะคะ จากนั้นฉีกใบตองออกมาให้พอดีกับขนาดข้าวต้มผัดที่เราต้องการจะทำ วางใบตองบนมือข้างที่ไม่ถนัด และตักส่วนผสมที่ผัดด้วยมืออีกข้าง และตามด้วยการวางกล้วยที่ถูกหั่นเป็นชิ้นไว้แล้วค่ะ ที่ต้องจบด้วยการห่อใบตองให้สวยงาม ซึ่งขั้นตอนนี้มักปราบเซียนเสมอ เพราะต้องอาศัยความละเอียดและมีศิลปะในหัวนิดหน่อย พอห่อเรียบร้อยแล้วให้นำไปวางบนภาชนะที่เราต้องการจะนึ่งข้าวต้มผัดค่ะ ถ้านึ่งในหวดก็วางเรียงในหวด ถ้าต้องการนึ่งด้วยลังถึงก็ให้วางในส่วนที่มีรู ทำเสร็จก็นำไปวางเรียงกันจนเต็มลังถึง และขั้นตอนต่อมาก็คือการนำข้าวต้มผัดที่ยังไม่สุกนี้ไปนึ่งให้สุกค่ะ และนี่คืออีกหนึ่งข้อแตกต่างของข้าวต้มผัดจากขนมแบบอื่นที่คล้ายกัน คือ การที่ไม่ต้องมีการมัดใดๆ เกิดขึ้นค่ะ ที่หลายคนก็สับสนและสงสัยว่า ข้าวต้มผัดคือข้าวต้มมัดไหม? ต้องบอกว่าข้าวต้มผัด คือข้าวต้มผัด ข้าวต้มมัดคือข้าวต้มมัด แต่ข้าวต้มผัดเป็นขนมไทยที่มีความคล้ายคลึงกับข้าวต้มมัดมากค่ะ แต่วิธีการทำจะแตกต่างกันเล็กน้อย โดยข้าวต้มผัดนั้นจะมีขั้นตอนการผัดข้าวเหนียวกับกะทิปรุงรสก่อน ตามที่ได้พูดไว้แล้วข้างต้น ที่ต่อจากนั้นก็นำส่วนผสมมาห่อด้วยใบตอง ส่วนข้าวต้มมัดจะนำข้าวเหนียวที่แช่น้ำแล้วไปห่อเลยแบบไม่ต้องผัด และตอนจะไปทำให้สุกในขั้นตอนสุดท้ายต้องมัดข้าวต้มด้วยเชือกหรือกกค่ะ ที่พอแกะข้าวต้มมัดออกจากมัดแล้วเราจะเห็นรอยมัดที่หัวและท้ายของข้าวต้มมัดหนึ่งชิ้น ที่เราจะไม่เจอสิ่งนี้เลยในข้าวต้มผัดนะคะ และความแตกต่างอย่างอื่นระหว่างข้าวต้มมัดกับข้าวต้มผัด ก็คือ ข้าวต้มผัดจะผัดข้าวเหนียวกับกะทิก่อนจึงทำให้เรามองเห็นความมันของกะทิติดตามใบตองด้านนอก ส่วนข้าวต้มมัดจะไม่ผัด จึงทำให้เรามองเห็นใบตองด้านนอกไม่มีความมันจากกะทิค่ะ โดยข้าวต้มผัดจะมีรสชาติหอมมันของกะทิมากกว่าข้าวต้มมัด และข้าวต้มผัดจะมีเนื้อสัมผัสที่นุ่มและเหนียวกว่าข้าวต้มมัดเล็กน้อยค่ะ ที่การทำข้าวต้มมัดต้องทำให้สุกด้วยการต้มในน้ำเดือดแทนการนึ่งค่ะ ข้าวต้มผัดสำหรับผู้เขียนที่อร่อยคือต้องหวานน้อยค่ะ เนื่องจากเป็นคนไม่ชอบอะไรหวานเลี่ยน ที่เวลาทานขนมชนิดนี้มากสุดสองชิ้นค่ะ และมักทานข้าวต้มผัดเป็นของว่าง ข้าวต้มผัดสามารถทำเองเป็นขนมทานในบ้านได้ ซึ่งสถานการณ์นี้ยังสามารถพบเห็นได้บ้างในปัจจุบันแถวภาคอีสาน ที่คนส่วนใหญ่มักทำขนมชนิดนี้แบบจริงจังเวลาที่ต้องการไปวัดในวันสำคัญต่างๆ ทางศาสนาค่ะ พอเป็นแบบนี้ถ้าคุณผู้อ่านได้มีโอกาสมาวัดแถวภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โอกาสที่จะได้ทานข้าวต้มผัดแบบฟรีมีแน่นอน แต่ถ้ามาเที่ยวธรรมดาก็ยังสามารถหาซื้อข้าวต้มผัดได้ตามตลาดนะคะ โดยราคาขายของข้าวต้มผัดนั้นถูกมากค่ะ ในตลาดต่างจังหวัดขาย 3 ชิ้น 10 บาท ถ้าขายแพงกว่านี้ก็จะประมาณชิ้นละ 5 บาทค่ะ ที่ถ้าราคาสูงกว่านี้ไม่น่าจะมีแล้ว เพราะด้วยความที่ข้าวต้มผัดไม่ได้มีทุนสูงมากในการทำ จึงพบว่าราคายังถูกและสามารถเอื้อมถึงได้ค่ะ จากที่ผู้เขียนได้มีโอกาสไปมาในหลายๆ ที่ พบว่า วัดร่องเสือเต้น จังหวัดเชียงราย ด้านข้างวัดที่ขายของฝาก มีคนทำข้าวต้มผัดมาขายค่ะ ศูนย์อาหารของศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล จังหวัดนครปฐม ร้านที่ขายขนมมีข้าวต้มผัดขายอีกเหมือนกันค่ะ ที่ในบางที่ข้าวต้มผัดแบบขายอาจถูกใส่มาในถุงพร้อมซื้อแล้วนะคะ แต่บางร้านก็ให้เลือกชิ้นที่ต้องการได้ สำหรับผู้เขียนเห็นข้าวต้มผัดบ่อยมากที่ตลาด โดยเฉพาะหนึ่งวันก่อนถึงวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา ส่วนเวลาปกติธรรมดาทั่วไปมีคนทำขายบ้างแต่น้อยมากค่ะ ที่ในตอนหลังมาการทำข้าวต้มผัดในบ้านเพื่อทานเอง ก็ดูเหมือนว่าจะลดน้อยถอยลงอีกเหมือนกัน เนื่องจากมีขั้นตอนหลายอย่าง มีส่วนประกอบหลายอย่าง และต้องใช้เวลาในการทำ ที่พอมานั่งคิดคำนวณดูแล้วการซื้อข้าวต้มผัด 20 บาทก็ตอบโจทย์แล้วสำหรับการทานเป็นของว่างค่ะ และทั้งหมดนั้นคือเรื่องของข้าวต้มผัดค่ะ ก็ไม่รู้ว่าคุณผู้อ่านสนใจเรื่องนี้ในประเด็นไหน หากอยากลองทำขนมชนิดนี้ เดี๋ยวนี้มีสูตรตามอินเตอร์เน็ตค่ะ ที่สามารถทำตามได้ง่ายๆ ข้าวต้มผัดง่ายกว่าข้าวต้มมัดนะคะ และสิ่งที่หลายคนกังวลใจคือการสุกที่ไม่ทั่วถึง ที่พบว่าข้าวต้มมัดจะสุกยากกว่าข้าวต้มผัด ดังนั้นต่อให้มือใหม่ลองทำข้ามต้มผัดยังไงก็ได้ขนมออกมาทานแน่นอนค่ะ ส่วนจะหวานมากไปน้อยไปนั้น นั่นเป็นเรื่องของสูตรอีกทีนะคะ ยังไงนั้นก่อนจะทำแบบจริงจังลองหาซื้อมาทานก่อนก็ได้ค่ะ เพื่อประเมินดูว่าต้องรสชาติประมาณไหนถ้าจะทำข้าวต้มผัด และผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง หากชอบบทความแบบนี้อีก ก็อย่าลืมกดติดตามหรือกดบุ๊กมาร์กหน้าโปรไฟล์ไว้นะคะ เพราะจะได้ไม่พลาดบทความใหม่ๆ ที่จะได้นำมาเผยแพร่ในเร็วๆ นี้ค่ะ เครดิตภาพประกอบบทความ ภาพหน้าปกและภาพประกอบเนื้อหาโดยผู้เขียน ออกแบบภาพหน้าปกใน Canva เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา : พยาบาลศาสตรบัณฑิต (B.N.S.) จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม); M.P.H. (Environmental Health) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ : สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การจัดการน้ำเสียและสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่น่าสนใจโดย Pchalisa https://food.trueid.net/detail/qEDdADaJZx6E https://food.trueid.net/detail/MlMavaZb8val https://food.trueid.net/detail/Bpm7jJrM9loq หิวใช่ไหม อยากหาของกินอร่อย ๆ ใช่หรือเปล่า ส่องร้านเด็ดร้านดังได้ที่ App TrueID โหลดฟรี !