ทริคเลือกผักชีล้อม ผักพื้นบ้านอีสาน เกิดเองในน้ำ ตามธรรมชาติ | บทความโดย ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล หลายคนยังไม่เคยมีประสบการณ์ตรงและได้รู้ว่า ในภาคอีสานของประเทศไทยนั้น นอกจากความอุดมสมบูรณ์ที่แตกต่างจากภูมิภาคอื่นๆ แล้ว ถ้าพูดเรื่องผักพื้นบ้าน อีสานเราก็ไม่แพ้ใครค่ะ เพราะที่นี่มีผักหลายอย่างมากๆ โดยผักบางชนิดก็เกิดได้เองทั้งในน้ำและบนดิน ซึ่งผักชีล้อมคือหนึ่งในตัวอย่างของผักที่เกิดได้เองตามธรรมชาติค่ะ แล้วผักชีล้อมหน้าแบบไหน การเกิดในธรรมชาติเป็นยังไง หากนำมาทำอาหารหรือนำมาเป็นผักสดจะมีรสชาติประมาณไหน ในบทความนี้เราจะมาเรียนรู้เกี่ยวกับผักชนิดนี้กันค่ะ ที่รับรองว่าเมื่ออ่านจบแล้ว คุณผู้อ่านจะรู้มากขึ้นเกี่ยวกับผักชนิดนี้ และที่สำคัญคือยังทำให้เรามีตัวเลือกของผักพื้นบ้าน และนำมาเป็นผักในครัวเรือนเพิ่มมากขึ้นจากเดิมด้วย ที่ก็ไม่แน่ว่าบางคนอาจต่อยอดและมองไปถึงขนาดว่าอยากปลูกผักชีล้อมก็เป็นไปได้ค่ะ และถ้าอยากรู้เกี่ยวกับผักพื้นบ้านชนิดนี้แล้ว งั้นเรามาอ่านต่อกันเลยดีกว่า ดังข้อมูลต่อไปนี้ คุณผู้อ่านรู้ไหมคะว่า ผักชีล้อมเป็นพืชที่มีลักษณะเฉพาะตัว ที่มองเผินๆ อาจคล้ายผักชีทั่วไป แต่เมื่อสังเกตดีๆ เราถึงจะเห็นความแตกต่าง โดยผักชีล้อมจะมีลำต้นและก้านที่กลวง ใบเป็นฝอยละเอียด สีเขียวอ่อนกว่าผักชี และอาจมีดอกสีขาวเล็กๆ ออกเป็นช่อคล้ายร่ม ซึ่งเป็นที่มาของชื่อว่า “ชีล้อม" นั่นเองค่ะ ซึ่งพืชชนิดนี้มักขึ้นในที่ชื้นแฉะหรือริมน้ำ จึงหาได้ตามธรรมชาติในบางพื้นที่ ส่วนเรื่องรสชาตินั้น ผักชีล้อมจะมีกลิ่นหอมเฉพาะตัวที่แตกต่างจากผักชีอย่างชัดเจนค่ะ โดยกลิ่นจะออกแนวหอมฉุนและสดชื่นกว่าเล็กน้อย มีรสชาติที่ออกไปทางขมปนเผ็ดร้อนเล็กน้อย ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่ทำให้ผักชีล้อมถูกนำไปใช้ประกอบอาหารหลายชนิด โดยเฉพาะเมนูที่ต้องการความหอมและรสชาติที่ซับซ้อน เช่น แกงอ่อม นำมากินกับลาบ เพื่อเพิ่มมิติให้กับรสชาติอาหารไทยได้อย่างลงตัวนะคะ โดยหลายคนยังไม่รู้ว่า ผักชีล้อมจัดเป็นผักพื้นบ้านที่คุ้นเคยกันดีในหลายภูมิภาคของประเทศไทย โดยเฉพาะในแถบชนบทที่ผู้คนยังคงพึ่งพิงธรรมชาติในการดำรงชีวิต เนื่องจากผักชนิดนี้ไม่ได้ถูกปลูกในเชิงพาณิชย์แพร่หลายเท่าผักสวนครัวชนิดอื่นๆ แต่กลับเป็นที่รู้จักและนำมาใช้ประกอบอาหารในครัวเรือนมาอย่างยาวนาน ด้วยลักษณะเฉพาะตัวและรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ ทำให้ผักชีล้อมเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตและวัฒนธรรมอาหารของคนไทยมาโดยตลอดค่ะ ซึ่งความพิเศษของผักชีล้อม คือ การที่ผักชนิดนี้สามารถเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ โดยไม่จำเป็นต้องมีการเพาะปลูกดูแลมากนัก โดยมักพบได้ตามริมน้ำ ลำห้วย คันนา หรือบริเวณที่ดินมีความชุ่มชื้นสูง ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของระบบนิเวศในพื้นที่นั้นๆ ด้วยนะคะ และการที่ผักชีล้อมขึ้นเองได้ตามธรรมชาติ ยังสะท้อนถึงการเป็นพืชที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี และเป็นแหล่งอาหารที่หาได้ง่ายสำหรับคนในท้องถิ่น ซึ่งเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของผักพื้นบ้านชนิดนี้ค่ะ ผักชีล้อมเป็นผักที่สามารถกินได้เกือบทั้งต้นเลยค่ะ โดยส่วนที่เรานิยมนำมาใช้กันบ่อยๆ คือ ใบและยอดอ่อน ซึ่งมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว นิยมนำไปใส่ในอาหารหลากหลายชนิด พบมากในการทำแกงอ่อม หรือใช้เป็นผักสดเคียงคู่กับน้ำพริกก็อร่อยนะคะ นอกจากนี้ลำต้นอ่อนก็สามารถนำมาหั่นใส่ในแกงหรือผัดได้เช่นกัน ที่จะให้รสสัมผัสกรอบอร่อย ส่วนรากของผักชีล้อมเองก็มีกลิ่นหอมและรสชาติคล้ายขึ้นฉ่ายค่ะ โดยสามารถนำมาทำเป็นวัตถุดิบในการทำน้ำซุป หรือใส่ในอาหารที่ต้องการเพิ่มความหอมหวานได้ด้วย เรียกได้ว่าเป็นผักที่ใช้ประโยชน์ได้หลากหลายจริงๆ ค่ะ วิธีเลือกซื้อผักชีล้อม กำสดใหม่ ให้ดูแบบนี้ 1. ปราศจากแมลงและดิน อย่างแรกเลยสำหรับการเลือกซื้อผักชีล้อมที่สดใหม่จริงๆ นั้น ควรเน้นที่ความสะอาดเป็นสำคัญเลยค่ะ ให้สังเกตว่าผักชีล้อมกำนั้นๆ ปราศจากแมลงและคราบดิน เพราะผักที่สะอาดแสดงว่าถูกดูแลมาอย่างดีและเก็บมาไม่นาน หากมีแมลงมาเกาะติดอยู่ หรือมีดินโคลนเลอะเทอะมากเกินไป อาจบ่งบอกได้ถึงการดูแลที่ไม่ถูกสุขลักษณะ หรืออาจมีการปนเปื้อนของสิ่งสกปรก ซึ่งทำให้เราต้องใช้เวลาในการล้างทำความสะอาดมากขึ้น และอาจไม่ปลอดภัยต่อการบริโภคด้วย ดังนั้นการเลือกกำที่ดูสะอาดตาแต่แรก จะช่วยให้เรามั่นใจในคุณภาพและประหยัดเวลาในการเตรียมผักได้เยอะเลยค่ะ 2. ดูที่สีใบ สิ่งที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งที่ต้องดูก็คือสีของใบค่ะ! ปกติผักชีล้อมที่สดใหม่จริงๆ จะมีสีเขียวสดใสทั่วทั้งกำ ไม่ว่าจะเป็นใบหรือยอดอ่อน หากเห็นใบเหลืองซีด มีจุดด่างดำ หรือมีรอยคล้ำ นั่นเป็นสัญญาณว่าผักชีล้อมนั้นเริ่มจะไม่สดแล้ว หรืออาจจะเก็บไว้นานเกินไปแล้วค่ะ การเลือกผักที่มีสีเขียวสดจึงเป็นวิธีง่ายๆ ที่จะช่วยให้เราได้ผักชีล้อมที่มีคุณภาพดี รสชาติอร่อย และเต็มไปด้วยคุณค่าทางสารอาหารนะคะ 3. พิจารณาที่น้ำหนัก ผักชีล้อมที่ดีควรมีน้ำหนักพอดีๆ ไม่เบาหวิวเหมือนไม่มีน้ำ เพราะนั่นอาจหมายถึงผักเหี่ยวและขาดความสดแล้ว แต่ก็ไม่ควรหนักอึ้งจนเกินไปเหมือนอมน้ำอยู่ เพราะบางทีแม่ค้าอาจฉีดน้ำพรมไว้เยอะเพื่อเพิ่มน้ำหนัก ซึ่งจะทำให้ผักช้ำง่ายและเก็บได้ไม่นาน ดังนั้นการลองหยิบขึ้นมาสัมผัสดู ถ้ารู้สึกมีน้ำหนักแต่ไม่แฉะจนเกินไป ใบและก้านดูอวบอิ่ม นั่นคือผักชีล้อมที่สดใหม่น่าซื้อค่ะ 4. สังเกตความเต่งตึงของใบและก้าน เวลาเลือกซื้อผักชีล้อมกำสดใหม่ สิ่งสำคัญที่ต้องสังเกต คือ ความเต่งตึงของใบและก้านค่ะ เพราะผักชีล้อมที่สดใหม่จะมีใบสีเขียวสด ไม่เหี่ยวเฉาหรือมีสีเหลือง และก้านจะดูอวบอิ่ม ไม่ลีบหรือนิ่ม ซึ่งเป็นสัญญาณว่าผักเพิ่งถูกเก็บมาไม่นาน ทำให้คงคุณค่าทางอาหารและรสชาติที่หอมอร่อยไว้ได้ครบถ้วน หากใบหรือก้านดูเหี่ยวเฉา แสดงว่าผักกำนั้นอาจถูกเก็บไว้นานแล้ว และจะทำให้ได้ผักที่ไม่สดเท่าที่ควรนั่นเองนะคะ 5. ตรวจสอบยอดอ่อน นอกจากดูความเต่งตึงของใบและก้านแล้ว อีกจุดที่ควรสังเกตคือยอดอ่อนค่ะ เพราะผักชีล้อมที่สดใหม่จะมีส่วนยอดที่ยังอ่อนนุ่ม ไม่แข็งกระด้างหรือมีดอกตูมมากจนเกินไป การมียอดอ่อนแสดงว่าผักยังอยู่ในช่วงที่กำลังเติบโตและเก็บมาไม่นาน ทำให้ได้ผักที่มีเนื้อสัมผัสดี รสชาติหวานกรอบ และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัวของผักชีล้อมอย่างเต็มที่ ถ้าเจอกำที่ยอดดูแข็งๆ หรือมีดอกบานแล้ว ก็อาจจะไม่ได้ความสดและรสชาติที่ดีเท่าที่ควรนะคะ 6. มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว อีกหนึ่งข้อสังเกตที่สำคัญไม่แพ้กันคือกลิ่นหอมเฉพาะตัวของผักชีล้อม ปกติผักชนิดนี้ที่สดใหม่จะมีกลิ่นหอมอ่อนๆ เป็นเอกลักษณ์ ไม่ใช่กลิ่นเหม็นอับหรือไม่มีกลิ่นเลย และกลิ่นหอมนี้บ่งบอกถึงความสดใหม่และคุณภาพของผักได้เป็นอย่างดี เพราะเมื่อผักเริ่มไม่สด กลิ่นหอมก็จะจางหายไป หรือมีกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์เข้ามาแทนที่ ดังนั้นการดมกลิ่นของผักชีล้อมก่อนซื้อ จะช่วยให้เรามั่นใจได้ว่าได้ผักชีล้อมที่สด หอม และมีรสชาติอร่อยไปปรุงอาหารได้อย่างเต็มที่ค่ะ 7. เลือกซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้ นอกจากจะสังเกตจากลักษณะของผักแล้ว สิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือการเลือกซื้อจากแหล่งที่เชื่อถือได้ค่ะ ไม่ว่าจะเป็นตลาดสดที่รู้จัก พ่อค้าแม่ค้าร้าประจำ หรือซูเปอร์มาร์เก็ตที่มีมาตรฐาน เพราะแหล่งเหล่านี้มักจะมีการดูแลจัดการผักที่ดีกว่า ทำให้มั่นใจได้ว่าผักที่นำมาขายนั้นสด สะอาด และปลอดภัยจากการปนเปื้อนต่างๆ โดยผักที่มาจากแหล่งที่น่าเชื่อถือได้ มักจะผ่านการคัดเลือกมาอย่างดี ทำให้เราได้ผักชีล้อมที่สดใหม่ มีคุณภาพ และไร้สารเคมีตกค้าง ช่วยให้เรามั่นใจได้ว่าอาหารที่ทำออกมาจะอร่อยและดีต่อทุกคนในครอบครัวค่ะ และนั่นคือข้อมูลที่เกี่ยวกับผักชีล้อมค่ะ โดยผู้เขียนก็ได้นำเสนอไว้ในหลายส่วนด้วยกัน ซึ่งหากคุณผู้อ่านอยากรู้ว่าต้องเลือกซื้อยังไง ก็สามารถประยุกต์ใช้เทคนิคข้างต้นได้เลยค่ะ สำหรับผู้เขียนเองตอนไปตลาดหากเจอผักชีล้อม มักซื้อ 1-2 กำ การทำแบบนี้ก็ทำให้เรามีผักชนิดนี้ที่สดใหม่ได้เรื่อยๆ และนำมาเป็นผักในครัวเรือนได้บ่อยครั้งนะคะ โดยผู้เขียนมักซื้อจากชาวบ้านที่เก็บมานั่งขายเอง ที่ส่วนใหญ่แล้วผู้เขียนนำมาเป็นผักสดทานคู่กับเมนูได้หลากหลายค่ะ เช่น ลาบ ส้มตำ น้ำพริก เป็นต้น ผักชีล้อมขายไม่แพงค่ะ เพียงกำละ 5 บาทเท่านั้น โดยการกินผักชนิดนี้สามารถทำให้เราได้คุณค่าทางอาหารตามธรรมชาติด้วย โดยขอแนะนำสำหรับคนที่อาจจะเบื่อผักทั่วไปแล้ว แต่ชอบกินผัก ที่อยากลองเพิ่มการกินผักพื้นบ้านเข้ามาบ้าง ซึ่งผักชีล้อมก็เป็นตัวเลือกอีกอย่างหนึ่งที่น่าสนใจค่ะ ยังไงนั้นลองไปหาผักชีล้อมมาทานเป็นผักสดและทำเมนูอื่นๆ กันค่ะทุกคน และผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านไม่มากก็น้อย หากสนใจเนื้อหาเช่นนี้อีก อย่าลืมกดติดตามหรือบุ๊กมาร์กโปรไฟล์ไว้ เพื่อรับข้อมูลใหม่ๆ ในบทความต่อไปค่ะ เครดิตรูปภาพประกอบบทความ รูปภาพทำหน้าปกและหน้าปกโดยผู้เขียน ออกแบบใน Canva รูปภาพประกอบเนื้อหาโดยผู้เขียน เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา: พยาบาลศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ: สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การบำบัดน้ำเสียและกำจัดสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่น่าสนใจโดยผู้เขียน 8 ทริคเลือกใบกะเพรา สดใหม่ แบบไหนดี สำหรับทำอาหาร ปลูกต้นทูนกินกับส้มตำ ที่สวนหน้าบ้าน เป็นผักสดพื้นบ้าน ใบชะมวงกินดิบได้ไหม อีสานเรียกว่าอะไร เปรี้ยวแบบไหน หิวใช่ไหม อยากหาของกินอร่อย ๆ ใช่หรือเปล่า ส่องร้านเด็ดร้านดังได้ที่ App TrueID โหลดฟรี !