“ลอกอชายไฟ” เป็นสำนวนใต้ หมายถึง ของที่มีคุณค่าใกล้ตัว แต่ไม่ค่อยมีใครเห็นคุณค่า คล้ายๆสำนวน “ใกล้เกลือกินด่าง”ของภาคกลางนั่นเอง “ลอกอชายไฟ” คือมะละกอที่ขึ้นอยู่ข้างชายครัวเรือน มักจะงอกขึ้นมาเองจากเมล็ดที่ถูกโยนทิ้งไว้ข้างครัว งอกขึ้นมาแล้วก็ไม่ได้รับความสนใจไยดีจากเจ้าของบ้านเท่าไหร่ แต่มันก็งอกงามโตวันโตคืนจนผลดกเต็มต้น เจ้าของก็ละเลยปล่อยไว้จนผลสุกเหลืองคาต้น เป็นอาหารอันโอชะของนก กระรอก กระแต ต่างแวะเวียนสลับสับเปลี่ยนกันมากินเป็นที่อิ่มหนำสำราญ ภาพจาก:pixabay ด้วยความที่มะละกอขึ้นง่ายอยู่ง่าย ทั้งสวนมีเพียงต้นเดียวก็กินกันนานแจกจ่ายกันทั้งหมู่บ้านก็ไม่หมด ประกอบกับสมัยก่อนพืชพันธุ์ธัญญาหาอุดมสมบูรณ์ ทำให้มะลกอข้างครัวถูกหลงลืมไม่ค่อยได้รับความสนใจจากเจ้าบ้านเท่าไหร่ ยกเว้นวันใดวันหนึ่ง เมื่อในบ้านไม่มีอะไรจะกินก็หันซ้ายหันขวามองหาสรรพสิ่งใกล้ตัว พลันสายตาก็ไปปะเข้ากับลอกอชายไฟ นั่นแหละ ถึงได้ไปคว้าเอามาทำอาหารกินกันรอดตายไปมื้อหนึ่ง ก็คงจะมีเป็นเช่นนี้นี่เอง จึงเป็นที่มาของสำนวน “ลอกอชายไฟ” ดังตัวอย่างประโยคเปรียบเปรยของภรรยาคนหนึ่งพูดกับสามีตัวดีของตนว่า “เห็นฉันเป็นลอกอชายไฟ ถูกเขาไสหัวมาละสิ ถึงได้ซมซานกลับมาตายรัง” อะไรประมาณนี้ ไหนๆ ก็ไหนๆ วันนี้ เรามาแกงส้มลอกอชายไฟกันเถอะ พริกแกงส้ม(ถ้าไม่อยากซื้อ อยากชิมฝีมือตำพริกแกงเองก็เตรียมส่วนผสมกันเลย) พริกขี้หนู(สด)10-15 เม็ด ขมิ้นแก่จัด ครึ่งแง่ง(อย่าเยอะค่ะ เดี๋ยวเหม็นกลิ่นขมิ้น แต่ถ้าน้อยไป สีแกงส้มจะไม่สวยค่ะ) เกลือเม็ด ครึ่งช้อนโต๊ะ (ระวังเค็ม ให้อ่อนไว้ก่อนค่อยเติมทีหลังได้) กระเทียม 3 กลีบ กะปิดี 1 ช้อนโต๊ะ ภาพถ่ายโดยผู้เขียน เตรียมส่วนผสมเสร็จแล้ว เอาลงครกเตรียมโขลกเลยค่ะ หรือใครจะปั่นก็ได้ไม่ว่ากัน โขลกให้ส่วนผสมทุกอย่างละเอียดก่อนนะคะ ถึงตามกะปิลงไปทีหลัง เพราะถ้าใส่กะปิลงไปพร้อมกันจะตำยาก พริกแกงเสร็จแล้ว มาหั่นมะละกอกัน มะละกอเลือกเอาที่ผลห่ามๆสุกพอเหลืองๆ รสชาติจะหวานอร่อย (ระวังอย่าสุกจนนิ่ม)เอาสักครึ่งลูก หั่นเป็นชิ้นเฉลียงหนาพอประมาณ ภาพถ่ายโดยผู้เขียน ปลา ใช้ปลาอะไรก็ได้แต่ต้องสด จะปลาทะเล ปลาน้ำจืด ปลาน้ำกร่อย ปลากระชัง ได้หมดค่ะ กะให้สมดุลกับพริกแกงของเรานะคะ อย่าลืม น้ำมะขามเปียก+น้ำมะนาวค่ะ (ไม่งั้นจะไม่เป็นแกงส้ม) ภาพถ่ายโดยผู้เขียน วิธีปรุง 1.ตั้งหม้อต้มน้ำให้เดือด(น้ำอย่าเยอะ ถ้ารสเข้มไปค่อยเติมเอาทีหลังได้) 2.น้ำเดือดแล้ว เอาพริกแกงลงไปคนให้ละลาย ใส่ปลา ใส่มะละกอลงไป ใช้จวักกดปลาลงไปให้จมน้ำแกง อย่าคนเด็ดขาดค่ะ เดี๋ยวปลาจะเละ และจะทำให้มีกลิ่นคาวด้วย 3.ตามด้วยนำมะขามเปียก ค่อยๆเติม ชิมรสว่าเปรี้ยวพอรึยัง ปรุงรสด้วยน้ำตาลทรายหรือน้ำตาลปี๊บ น้ำปลา 4.น้ำเดือดอีกครั้ง เติมน้ำมะนาวลงไปสัก 1 ช้อนโต๊ะเพื่อความกลมกล่อม แล้วปิดแก๊สได้เลยค่ะ ช่วงที่ทุกคนต้องกักตัวเองอยู่บ้าน ด้วยพิษโควิด-19 ลอกอชายไฟก็คงถูกเห็นคุณค่าคราวนี้ล่ะค่ะ พบกันใหม่คราวหน้านะคะ สวัสดีค่ะ ภาพถ่ายโดยผู้เขียน
