ผักอีแปะ คืออะไร เกิดที่ไหนในธรรมชาติ กินกับอะไรดี | บทความโดย Pchalisa เคยสังเกตไหมคะว่า? ผักที่สามารถทานสดได้มีหลายชนิดมาก ทั้งที่เป็นผักทั่วๆ ไปตามตลาดและผักพื้นบ้านที่มีเฉพาะถิ่น ดังนั้นพอพูดเรื่องโลกของผัก จึงเป็นเรื่องที่ค่อนข้างกว้าง และผักที่อยู่ในน้ำเป็นอีกหัวข้อย่อยที่หลายคนอาจจะให้ความสนใจ และหนึ่งในนั้นคือผู้เขียนเองค่ะ เพราะเป็นคนค่อนข้างเปลืองผัก ทานผักสดประจำแบบหลากหลาย จนทำให้ได้เจอผักแบบมากหน้าหลายตามากๆ โดยผักอีแปะเป็นผักที่หลายคนอาจจะไม่เคยได้ยินเลย ในขณะที่ผู้เขียนเคยทั้งซื้อมาทาน เคยเห็นผักชนิดนี้ในธรรมชาติ และล้างเตรียมผักอีแปะด้วยตัวเอง มีประสบการณ์มาหมดแล้วค่ะ ที่ในบทความนี้ผู้เขียนอยากมาส่งต่อเกี่ยวกับผักอีแปะ เผื่อว่าจะเป็นประโยชน์กับคนที่กำลังสนใจเรื่องนี้อยู่พอดีนะคะ ดังเนื้อหาต่อไปนี้ ผักอีแปะเป็นชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งของผักตับเต่านา ผักเต่า ผักปอดม้าหรือจะเรียกว่าบัวฮาวายก็ได้ค่ะ ผักชนิดนี้เป็นผักพื้นบ้าน ที่บางคนอาจมองว่าเป็นวัชพืชน้ำด้วยซ้ำไป ผักอีแปะสามารถพบได้ตามแหล่งน้ำทั่วไปค่ะ โดยลักษณะเด่นของผักอีแปะ มีดังนี้ ลำต้น: เจริญเติบโตอยู่ในน้ำ มีลักษณะเป็นไหลยาวและแตกแขนง ใบ: มีรูปร่างกลมคล้ายใบบัวบก ฐานใบเว้าเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ ใบด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ส่วนด้านล่างสีจางกว่า และมีเนื้อเยื่อคล้ายฟองน้ำอยู่ตรงกลางใบ ช่วยพยุงลำต้นให้ลอยน้ำได้ ดอก: เป็นดอกเดี่ยวสีขาว มี 3 กลีบ ออกตามซอกใบ ดอกตัวผู้และดอกตัวเมียจะอยู่คนละดอก ราก: เกิดเป็นกระจุกอยู่ทางด้านล่างของกลุ่มใบ ช่วยยึดลำต้นให้ติดอยู่กับพื้นดิน ซึ่งผักอีแปะมีหลายสายพันธุ์ ที่มีลักษณะแตกต่างกันไปเล็กน้อยในเรื่องของขนาด สีของดอก และความหนาแน่นของใบ แต่โดยภาพรวมแล้วลักษณะทั่วไปก็จะคล้ายคลึงกันค่ะ หลายคนยังไม่รู้ว่า ผักอีแปะเป็นพืชน้ำที่ชอบขึ้นในสภาพแวดล้อมที่ชื้นแฉะ และมีน้ำขัง เช่น แหล่งน้ำธรรมชาติ: บึง หนอง คลอง บ่อ หนองน้ำตามทุ่งนา พื้นที่ชุ่มน้ำ: ริมแม่น้ำ ริมลำธาร พื้นที่ที่มีน้ำขัง: เช่น นาข้าวหลังเก็บเกี่ยว หรือบริเวณที่น้ำท่วมถึง โดยสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของผักอีแปะ ได้แก่ แสงแดด: ชอบแสงแดดจัด น้ำ: ต้องการน้ำที่สะอาดและมีระดับน้ำคงที่ ดิน: ชอบดินเลน หรือดินที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยอินทรีย์วัตถุ และเหตุผลที่ผักอีแปะชอบขึ้นในสภาพแวดล้อมแบบนี้ ก็เพราะว่า ราก: รากของผักอีแปะจะยึดเกาะกับดินใต้น้ำ ช่วยให้พืชยืนต้นได้ในน้ำ ลำต้น: ลำต้นของผักอีแปะจะลอยน้ำได้ ทำให้ใบได้รับแสงแดดอย่างเพียงพอ ใบ: ใบของผักอีแปะมีลักษณะพิเศษ ช่วยให้พืชสามารถลอยน้ำและสังเคราะห์แสงได้ดี ส่วนที่กินได้ของผักอีแปะ ได้แก่ ยอดอ่อน: เป็นส่วนที่นิยมนำมากินมากที่สุด เพราะมีความกรอบ รสชาติมัน และมีรสขมเล็กน้อย ลำต้น: กินได้ทั้งลำต้นเลยค่ะ แต่รสชาติอาจจะเหนียวกว่ายอดอ่อนเล็กน้อย ใบ: สามารถนำมาปรุงอาหารได้เช่นกัน แต่รสชาติจะขมกว่าส่วนอื่นๆ ราก: กินได้ แต่ไม่ค่อยนิยมเท่าส่วนอื่นๆ ซึ่งแต่ละส่วนเวลาทานสดจะให้รสชาติที่แตกต่างกันออกไปค่ะ ดังนี้ ยอดอ่อน: รสชาติมันๆ กรอบๆ มีความขมเล็กน้อย ลำต้น: รสชาติคล้ายยอดอ่อน แต่เหนียวกว่าเล็กน้อย ใบ: รสชาติขม ราก: รสชาติจืด และเมนูที่ทานคู่กับผักอีแปะได้อร่อยๆ มีดังนี้ค่ะ น้ำพริก: เป็นการนำผักอีแปะมาทานคู่กับน้ำพริกต่างๆ เช่น น้ำพริกปลาร้า น้ำพริกหนุ่ม น้ำพริกตาแดง ช่วยเพิ่มรสชาติและความอร่อยให้กับน้ำพริกได้เป็นอย่างดี แจ่ว: ผักอีแปะเข้ากันได้ดีกับแจ่วต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นแจ่วบอง หรือแจ่วปลาร้าค่ะ ส้มตำ: สามารถนำผักอีแปะมาใส่ในส้มตำได้หลากหลายชนิด เช่น ส้มตำไทย ส้มตำปูปลาร้า ทำให้ส้มตำมีรสชาติที่กลมกล่อมขึ้นนะคะ ทานเป็นผักสด: ผักอีแปะยังสามารถทานสดๆ ได้ ถึงแม้ว่าจะไม่ได้ทานน้ำพริกหรือส้มตำค่ะ โดยเด็ดยอดอ่อนมาล้างให้สะอาด แล้วทานเป็นผักสดแกล้มกับเมนูอื่นๆ ได้ด้วยเช่นเดียวกันค่ะ และถ้าหากว่าคุณผู้อ่านสนใจอยากทานผักชนิดนี้บ้าง เราจะมาเรียนรู้วิธีเลือกซื้อผักอีแปะแบบสดใหม่และอร่อยกันค่ะ ที่การเลือกซื้อผักอีแปะนั้นไม่ยากเลยนะคะ เพียงแต่ต้องสังเกตจุดสำคัญๆ เพียงเท่านี้ก็จะทำให้เราได้ผักอีแปะสดกลับบ้านไปแล้ว โดยสิ่งที่ควรสังเกตเมื่อต้องเลือกซื้อผักอีแปะ มีดังนี้ สีสัน: เลือกผักอีแปะที่มีสีเขียวสดใส ใบไม่เหลืองหรือมีรอยด่าง ความสด: ใบของผักอีแปะควรจะดูสดใส ไม่เหี่ยวเฉา หรือมีรอยช้ำ กลิ่น: ผักอีแปะสดจะมีกลิ่นหอมอ่อนๆ เป็นธรรมชาติ ไม่มีกลิ่นเหม็นหรือกลิ่นเน่า ลำต้น: ลำต้นของผักอีแปะควรแข็งแรง ไม่หักง่าย และไม่มีรอยแผล ราก: รากของผักอีแปะควรดูสดใหม่ ไม่เน่าเสีย สังเกตความสะอาด ควรเลือกผักอีแปะที่ดูสะอาด และไม่มีสิ่งสกปรกติดอยู่ ให้เลือกซื้อจากแหล่งที่น่าเชื่อถือ เช่น ตลาดสด หรือร้านขายผักที่ได้มาตรฐาน เพื่อให้มั่นใจในความสะอาดและความสดใหม่ของผักค่ะ จากที่เราก็รู้แล้วว่า ผักอีแปะเป็นผักที่ปลูกในน้ำ ดังนั้นการล้างจึงมีแตกต่างจากผักชนิดอื่นเล็กน้อย และเพื่อให้ได้ผักอีแปะที่สะอาดตอนทาน ผู้เขียนขอแนะนำขั้นตอนในการล้างผักอีแปะไว้ในส่วนท้ายนี้ค่ะ ดังนี้ แยกส่วนที่กินได้: ก่อนล้าง ควรแยกส่วนที่กินได้ของผักอีแปะออกจากส่วนที่ไม่กิน เช่น ราก หรือส่วนที่เสียหาย แช่น้ำเกลือ: แช่ผักอีแปะในน้ำเกลือเข้มข้นประมาณ 15-20 นาที การแช่น้ำเกลือจะช่วยดึงเอาสิ่งสกปรกและแมลงเล็กๆ ที่อาจหลบซ่อนอยู่ตามซอกใบออกได้ ล้างด้วยน้ำไหล: หลังจากแช่น้ำเกลือแล้ว นำผักอีแปะไปล้างด้วยน้ำไหลหลายๆ ครั้ง เพื่อชะล้างน้ำเกลือและสิ่งสกปรกออกให้หมด แยกใบทีละใบ: สำหรับผักอีแปะที่มีใบซ้อนกัน ควรแยกใบออกทีละใบ เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีสิ่งสกปรกหลงเหลืออยู่ ตรวจสอบอีกครั้ง: หลังจากล้างเสร็จแล้ว ควรตรวจสอบผักอีแปะอีกครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีสิ่งสกปรกหลงเหลืออยู่นะคะ และเคล็ดลับเพิ่มเติม ก็คือ หากมีเวลาสามารถแช่ผักอีแปะในน้ำที่มีน้ำส้มสายชูผสมเล็กน้อยได้ ช่วยลดปริมาณจุลินทรีย์ได้ หากเป็นผักอีแปะปลอดสาร สามารถล้างด้วยน้ำเปล่าสะอาดเพียงอย่างเดียวก็เพียงพอค่ะ ในขณะล้าง ควรเปลี่ยนน้ำบ่อยๆ เพื่อป้องกันไม่ให้สิ่งสกปรกที่หลุดออกจากผักปนเปื้อนน้ำที่ใช้ล้าง และทั้งหมดนั้นคือเนื้อหาสำคัญๆ ที่ผู้เขียนได้สรุปออกมาให้แล้วนะคะ ยังไงนั้นลองนำส่วนที่เกี่ยวข้องกับตัวเองไปใช้กันค่ะ ที่ผู้เขียนเองนั้นเกี่ยวข้องมากสุดก็วิธีเลือกผักอีแปะและการล้างผักอีแปะค่ะ เพราะที่นี่การซื้อผักอีแปะมาทานคือสิ่งที่เกิดขึ้นได้เรื่อยๆ ที่ยังได้สนใจปลูกผักอีแปะเอาไว้ทานเอง โดยผู้เขียนมักทานผักอีแปะกับเมนูน้ำพริกต่างๆ ค่ะ แต่ผักอีแปะหั่นฝอยใส่ขนมจีนน้ำยาก็เข้ากันได้ดีนะคะ ดังนั้นต้องลองหาผักอีแปะมาทานกันค่ะทุกคน ซึ่งผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง หากชอบบทความแบบนี้อีก ก็อย่าลืมกดติดตามหรือกดบุ๊กมาร์กหน้าโปรไฟล์ไว้นะคะ เพราะจะได้ไม่พลาดบทความใหม่ๆ ที่จะได้นำมาเผยแพร่ในเร็วๆ นี้ค่ะ เครดิตภาพประกอบบทความ ภาพหน้าปกและภาพประกอบเนื้อหาโดยผู้เขียน ออกแบบภาพหน้าปกใน Canva เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา : พยาบาลศาสตรบัณฑิต (B.N.S.) จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม); M.P.H. (Environmental Health) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ : สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การจัดการน้ำเสียและสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่น่าสนใจโดย Pchalisa https://food.trueid.net/detail/J8WX1p2Q6JDY https://food.trueid.net/detail/AzqOk22qrg4p https://food.trueid.net/detail/2lx8Y15oGDDl เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !