หากจะพูดถึงเรื่องของเครื่องดื่มเชื่อว่าหลายคนน่าจะเป็นนักดื่มตัวยงเลยก็ว่าได้และเครื่องดื่มแต่ละประเภทนั้นล้วนแล้วแต่มีที่มากันทั้งสิ้น เช่น ไวน์ มีกรรมวิธีที่พิถีพิถันกว่าได้ได้ออกมาเป็นไวน์รสเลิศที่หลายคนนั้นชอบลิ้มรส วิสกี้บางประเภทบางยี่ห้อต้องใช้เวลาหมักบ่มกว่าจะได้รสชาติที่หลายคนชื่นชอบ แต่เมื่อไปถึงถิ่นดินแดนอีสานแนะนำให้ลองนี่เลย สาโท หลายคนคงเคยได้ยินชื่อนี้และอาจจะได้เคยลิ้มลองรสชาติตามร้ายกันมาแล้วใช่ไหม แต่สำหรับ สาโท ที่เป็นพื้นบ้านจริง ๆ มีกรรมวิธีการทำรวมถึงรสชาติที่ต้องบอกเลยว่า แซ่บแท้น้อ เครดิตภาพโดย Ben Kerckx จาก Pixabay สาโท นับว่าเป็นเครื่องดื่มที่มีมาช้านานในถิ่นอีสานเพราะด้วยวิธรการทำที่ไม่ได้ยุ่งยากและใช้วัตถุดิบที่หาได้ตามพื้นบ้านทั่วไป และใช้เวลาไม่นานก็จะได้สาที่รสชาติพื้นบ้านแท้ ไว้ดื่มตามงานมงคลต่าง ๆ กันแล้ว แต่ก็ไม่ใช่ว่าเดินเข้าบ้านไหมจะมีสาโทคอยเตรียมให้ได้ดื่มกันนะ โดยปกติจะหมักสาโทไว้ดื่มกันก่อนที่จะมีงานประเพณีต่าง ๆ ของชาวอีสานหรืองานมงคลซึ่งเจ้าภาพจะทำการหมักสาโทก่อนวันงานจริงประมาณหนึ่งสัปดาห์เพื่อเป็นการต้อนรับแขกหรือลูกหลานที่กลับมายังถิ่นฐานบ้านเกิดเมื่อถึงงานประเพณีท้องถิ่น ถือว่าเป็นเครื่องดื่มที่ใครที่ไปเยี่ยมเยือนยังดินแดนถิ่นอีสานจะต้องดื่มเพื่อเป็นการต้อนรับแสดงถึงน้ำใจไมตรีอีกแบบหนึ่ง วิธีการทำสาโทสำหรับสูตรทั่วไปของคนพื้นบ้านก็จะใช้ข้าวเหนียวนึ่งผสมกับแป้งสาโท ซึ่งเจ้าแป้งสาโทนี้ก็เหมือนยีสต์สำหรับหมักไวน์แต่จะมีวิธีการทำเฉพาะของแต่ละสูตรซึ่งจะไม่เหมือนกัน ผสมกับข้าวเหนียวนึ่งกับแป้งสาโท เสร็จแล้วก็จะนำข้าวเหนียวใส่ลงไปในโอ่งหรือถังเติมน้ำเปล่าลงไปให้พอดีกับปริมาณของข้าวเหนี่ยวใช้มือกดลงไปให้แน่นปิดฝาทิ้งไว้ประมาณ 8 – 10 วัน ก็จะได้น้ำสาโทขาวขุ่น รสชาติหวาน ขมปลายนิด ๆ ไว้ต้อนรับแขกในงานมงคลกันแล้ว สิ่งหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของสาโทคือรสชาติของสาโทนั้นจะเปลี่ยนไปเรื่อย ๆ ซึ่งในหนึ่งวันอาจจะเปลี่ยนได้ถึงสามรสชาติเลยก็ได้ นี่คือสิ่งที่ทำให้สาโทนั้นกลายเป็นเครื่องดื่มที่ต้องดื่มตามเวลาแป๊ะ ๆ ถึงจะได้รสชาติที่ละมุนจริง ๆ การดื่มสังสรรค์ด้วยเครื่องดื่มพื้นบ้านที่ทำขึ้นมาเองของคนอีสานนั้นมีมาช้านาน แต่ปัจจุบันก็จะเลือนหายไปตามกาลเวลาและด้วยกฎหมายเครื่องดื่มที่เข้ามามีส่วนควบคุมการทำสาโทดื่มเองเป็นสิ่งต้องห้าม จึงไม่ค่อยมีให้เห็นในปัจจุบัน แต่ก็ยังสามารถหาดื่มได้เพราะก็มีจำหน่ายที่ถูกกฎหมายโดยผู้ผลิตอยู่เหมือนกัน แต่ก็ควรดื่มในปริมาณที่ไม่มากเกินไปนักสำหรับนักดื่มทั้งหลายเพราะยังไง สาโทก็คือแอลกอฮอล์ที่ทำให้มึนเมาได้ และเป็นสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุในปัจจุบันด้วย ดื่มอย่างมีสติ เมาไม่ขับกันนะ เครดิตภาพปก เทพ สุวรรณ ผู้เขียน เครดิตภาพ เทพ สุวรรณ ผู้เขียน