8 วิธีป้องกันอาหาร ไม่ให้เสียเร็ว และปลอดภัย ช่วงอากาศร้อน / บทความด้านสุขาภิบาลอาหาร โดย Pchalisa ดูเหมือนว่าเราทุกคนจะได้เกี่ยวข้องกับการจัดเก็บอาหาร การทำอาหาร การเลือกซื้ออาหารและการทานอาหารนะคะ ซึ่งสิ่งเหล่านี้สามารถคุกคามสุขภาพได้หากอาหารไม่สะอาดและมีการปนเปื้อน โดยเฉพาะในช่วงที่มีอากาศร้อนๆ ความร้อนที่สูงขึ้นมีส่วนอย่างมากที่ไปเร่งการเสียของอาหารชนิดหนึ่งค่ะ และถ้าอาหารชนิดนั้นมีการปรุงประกอบที่ไม่ดี ใช้ภาชนะที่ไม่สะอาดและวัตถุดิบในการนำมาทำอาหารไม่สะอาดเป็นต้นเดิมอยู่แล้วยิ่งทำให้เสียเร็วขึ้นไปอีกค่ะ แต่การป้องกันอาหารไม่ให้เสียเร็วในช่างอากาศร้อน มันเป็นไปได้และเราก็จำเป็นต้องรู้และนำมาคิดในชีวิตประจำวันของเราด้วยค่ะ เพราะบ้านเราเป็นประเทศเขตร้อนและอาหารมักเสียเร็วมาก จนฝรั่งหลายๆ คนที่มาเที่ยวประเทศไทยถึงกับพกเกลือแร่แก้ท้องเสียตลอดเวลาเลยทีเดียว จริงๆ เราคนธรรมดาทั่วไปสามารถจัดการกับอาหารของเราให้ปลอดภัยและไม่เสียเร็วได้ง่ายๆ ค่ะ ซึ่งในบทความนี้จะเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องนี้ค่ะ โดยเราจะมารู้ว่า 8 วิธีป้องกันไม่ให้อาหารเสียเร็วนั้นต้องทำยังไง ส่วนจะมีอะไรบ้างนั้นเรามาอ่านเพิ่มเติมไปพร้อมๆ กันเลยดีกว่าค่ะ วิธีป้องกันอาหาร ไม่ให้เสียเร็ว ช่วงที่มีอากาศร้อน ทำยังไง?1. เลือกซื้ออาหารสดใหม่ การเลือกซื้ออาหารจากแหล่งที่เชื่อถือได้ การเลือกซื้ออาหารที่สด สะอาดและมาใหม่ๆ ไม่มีกลิ่นเหม็น เลือกซื้อเนื้อสัตว์ที่ไม่เหม็นและไม่มีสีเขียวคล้ำ เลือกซื้อผักผลไม้ที่สดและไม่มีรอยช้ำ ตัวอย่างเหล่านี้ล้วนแล้วแต่เป็นการป้องกันตั้งแต่ต้นทางค่ะ เพราะว่าอาหารสามารถเป็นสื่อของโรคต่างๆ ได้ เช่น โรคอาหารเป็นพิษ (Food poisoning) การปนเปื้อนเกิดได้ตั้งแต่การปลูก การบรรจุ การขนส่งและการจัดเก็บในระหว่างการขาย จนมาถึงบ้านเราก็สามารถปนเปื้อนได้ค่ะไข่ไก่>>>บอกต่อ! 11 วิธีเลือกไข่ไก่ แบบสดใหม่ ไม่เน่า คุณภาพดี และปลอดภัย2. รักษาความสะอาด การปนเปื้อนข้าม (Cross Contaminate) คือ สิ่งที่ทำให้เกิดความไม่สะอาดในอาหารค่ะ การปนเปื้อนข้าม คือ การปนเปื้อนทางด้านกายภาพ ชีวภาพและเคมีจากสิ่งหนึ่งไปหาอาหารของเรา เช่น ความสกปรกจากเขียงไปหาเนื้อสัตว์ที่เรานำมาหั่น และการควบคุมเรื่องความสะอาดจากทุกจุดคือสิ่งที่เราต้องใส่ใจค่ะ และการล้างมือให้ถูกต้อฝแงะสะอาดด้วยสบู่และน้ำไหลผ่านก่อนและหลังปรุงอาหาร และให้ระวังเรื่องผ้าเช็ดมือที่สกปรกค่ะ ควรล้างเขียง มีด อุปกรณ์ทำครัวและภาชนะต่างๆ ให้สะอาดด้วยน้ำยาล้างจานและน้ำร้อนถ้าไม่มีน้ำร้อนก็ผึ่งให้แห้ง งดการใช้ผ้าเช็ดจานเพราะนี่คือจุกหนึ่งที่เกิดการปนเปื้อนข้ามได้ค่ะ การเก็บอาหารในภาชนะที่ปิดมิดชิด ป้องกันการปนเปื้อนจากแมลง สัตว์พาหนะนำโรคและฝุ่นละออง มีการแยกเขียงสำหรับเนื้อสัตว์ดิบและอาหารประเภทอื่นๆ ล้างผักและผลไม้ให้สะอาดด้วยน้ำไหลผ่านและวิธีการอื่นๆ ที่เป็นไปได้ การทำแบบนี้ก็เพื่อลดการปนเปื้อนข้ามค่ะ ที่อาจจะเกิดจากมือของเราไปปนเปื้อนกับอาหาร หรือการปนเปื้อนจากภาชนะใบหนึ่งไปหาอาหารชนิดหนึ่งก็เป็นไปได้หมดนะคะ3. ปรุงอาหารให้สุกก่อนนำมาทาน การทำแบบนี้ก็เพื่อทำลายเชื้อก่อโรคนะคะ ที่เวลาเราปรุงอาหารให้สุกโดยเฉพาะเนื้อสัตว์ ไข่ และอาหารทะเลนั้น ก็จะทำให้อาหารมีความปลอดภัยมากขึ้น ต่อให้อาหารเหล่านี้เหลือการนำอาหารมาอุ่นให้ร้อนก่อนนำมาทานก็ยังมีความจำเป็นค่ะ เพราะความร้อนสามารถทำลายเชื้อโรคที่สามารถคุกคามสุขภาพได้อาหาร>>>10 ประโยชน์อุ่นอาหารก่อนกินต่อสุขภาพ วิธีป้องกันโรคอาหารเป็นสื่อ4. แยกประเภทอาหาร การแยกเก็บอาหารดิบและอาหารปรุงสุกก็เพื่อป้องกันการปนเปื้อนข้ามค่ะ เพราะโดยส่วนใหญ่แล้วอาหารดิบที่ยังไม่ได้โดนความร้อน มักมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคอาหารเป็นสื่อ (Foodborne disease) ดังนั้นการแยกอาหารปรุงสุกแล้วออกจากอาหารดิบ ทำให้ความเสี่ยงจากอาหารต่อสุขภาพลดลงค่ะ นอกจากการวางแยกจาน วางแยกกล่องแล้วนะคะ การไม่ใช้เขียงเดียวกันสำหรับเนื้อสัตว์ดิบและอาหารประเภทอื่นๆ โดยเฉพาะอาหารพร้อมทาน ก็คืออีกหนึ่งแนวทางในการป้องกันการปนเปื้อนข้ามค่ะ5. ทานอาหารให้หมด การหันมาทานอาหารให้หมด การปรุงประกอบอาหารแค่พอดีๆ เป็นอีกหนึ่งแนวทางในการลดภาระในการจัดเก็บอาหาร และป้องกันโรคจากอาหารเสียในช่วงที่มีอากาศร้อนๆ นะคะ ดังนั้นลองหันมาปรุงอาหารเท่าที่จำเป็นเพื่อลดการเหลือของอาหาร และเก็บอาหารที่เหลือในภาชนะที่ปิดมิดชิด และนำออกมาอุ่นให้ร้อนก่อนทานในเวลาถัดมาด้วยค่ะ6. สังเกตลักษณะอาหาร เราต้องฝึกสังเกตการเสียของอาหารค่ะ เพราะความรู้และประสบการณ์ตรงนี้สามารถนำไปประเมินอาหารของเราได้ เช่น ถ้าแตงโมเสียจะมีเริ่มมีกลิ่นและจะคายน้ำออกมามาก ถ้าเป็นแกงกะทิเสียสามารถสังเกตเห็นฟองอากาศและมีกลิ่นเหม็นเปรี้ยว ถ้านมบูดเนื้อของนมจะจับกันเป็นก้อนชัดเจนค่ะ ถ้าพวกข้าวต้มมัด ข้าวหลาม ขนมเข่งหรือขนมนึ่งสุกคล้ายๆ แบบนี้เสียแล้ว เราจะมองเห็นยางเหนียวยืดในเนื้อขนมค่ะ ดังนั้นการสังเกตลักษณะ สีและกลิ่นของอาหารก่อนนำมาทานจึงดี เพราะสามารถช่วยป้องกันโรคจากอาหารได้ เพราะเราจะรู้ได้ทันทีว่า ไม่ควรทานอาหารที่มีกลิ่นเหม็น สีเปลี่ยนหรือมีลักษณะผิดปกติค่ะข้าว>>>วิธีหุงข้าวสวย แบบนึ่งด้วยหวด ได้ข้าวสุกดี ไม่แฉะแน่นอน‼️7. ป้องกันแมลง นอกจากตัวคนทำอาหารและภาชนะในการทำอาหารจะสามารถทำให้เกิดการปนเปื้อนได้แล้วนะคะ พวกแมลงและสัตว์พาหนะนำโรคต่างๆ เช่น แมลงหวี่ แมลงวัน แมลงสาบ หนู เป็นต้น สัตว์เหล่านี้ก็สามารถทำให้อาหารของเราปนเปื้อนได้ และพอเราไปทานอาหารชุดนั้นเราก็จะมีปัญหาในระบบทางเดินอาหารค่ะ เพราะแมลงและสัตว์พาหนะนำโรคนั้นปกติอาศัยอยู่ในพื้นที่สกปรกและมีเชื้อก่อโรคได้ เช่น แมลงสาบมักอาศัยอยู่ในท่อรวบรวมน้ำเสีย แมลงวันมักอาศัยอยู่ตามมูลของวัวและละควาย รวมไปถึงกองขยะด้วยค่ะ พอเป็นนี้ความเสี่ยงก็มีมากขึ้นหากเราปล่อยให้มีแมลงวันมาตอมอาหาร ดังนั้นต้องมีการจัดเก็บอาหารในภาชนะที่ปิดมิดชิด ติดตั้งมุ้งลวดหรือตะแกรงกันแมลง รวมไปถึงต้องจัดเก็บขยะให้มิดชิดด้วยค่ะ8. ควบคุมอุณหภูมิ ก็อย่างที่ได้เกริ่นไปบ้างแล้วนะคะว่า อากาศร้อนคือตัวเร่งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียได้เป็นอย่างดี แต่การหันมาเก็บอาหารในตู้เย็นหรือตู้แช่แข็งที่อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับอาหารแต่ละชนิด มีส่วนอย่างมากที่จะป้องกันการเสียเร็วของอาหารค่ะ เช่นอาหารปรุงสุกควรเก็บในตู้เย็นภายใน 2 ชั่วโมงการละลายอาหารแช่แข็งในตู้เย็น ควรใช้ไมโครเวฟหรือน้ำเย็น และไม่ควรละลายอาหารไว้อุณหภูมิห้องค่ะ เนื่องจากว่าการวางไว้แบบนี้จะใช้เวลานานมาก กว่าที่อาหารจะอ่อนตัวและพร้อมสำหรับการนำไปทำอาหาร และในด้านสุขาภิบาลอาหารจุดนี้คือจุดเสี่ยงค่ะ โดยเราจะเรียกว่า "Dead zone" ที่หมายความว่า ในระหว่างที่เรารอให้อาหารคลายความเย็นจุดหมดทุกจุด แต่จุดที่คลายความเย็นก่อนแบคทีเรียจะเริ่มทำงานเนื่องจากความเย็นต่ำลง ประกอบกับอากาศร้อนเป็นตัวเร่ง จึงทำให้อาหารไม่ปลอดภัยและเกี่ยวข้องกับการที่อาหารเสียเร็วขึ้นค่ะควรตั้งอุณหภูมิตู้เย็นให้เหมาะสม เช่น ช่องแช่เย็น 4 องศาเซลเซียส ช่องแช่แข็ง -18 องศาเซลเซียส เป็นต้นและไม่วางอาหารไว้ที่อุณหภูมิห้องนานเกิน 2 ชั่วโมงค่ะ มีอาหารเหลือต้องจัดเก็บเข้าตู้เย็นให้เรียบร้อยค่ะเศษอาหารในบ้าน>>>9 วิธีลดเศษอาหาร ภายในบ้าน กำจัดขยะอินทรีย์ ขยะเปียกใกล้ตัวจบแล้วค่ะและทั้งหมดนั้นคือแนวทางในการปฏิบัติตามหลักสุขาภิบาลอาหาร ที่มีส่วนช่วยป้องกันอาหารไม่ให้เสียเร็ว และป้องกันโรคอาหารเป็นพิษ ในช่วงที่มีอากาศร้อนได้นะคะ จะว่าไปจริงๆ ข้อมูลนี้ยังสามารถประยุกต์ใช้ได้ทุกวันค่ะ เพราะผู้เขียนเองก็พึงระลึกตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นตั้งแต่ต้นทางที่พยายามเลือกอาหารสดใหม่ สะอาดและปลอดภัยมาเป็นวัตถุดิบในการประกอบอาหาร การล้างทำความสะอาดให้ถูกวิธีเพื่อให้สะอาด การปรุงอาหารด้วยความร้อนที่เหมาะสมและปรุงสุกก่อนทาน ที่รวมไปถึงการจัดเก็บอาหารด้วย และถ้าได้ไปซื้ออาหารนอกบ้าน ข้อมูลในนี้ก็ยังสามารถประยุกต์ใช้ได้บางส่วนด้วยนะคะที่หลายคนอาจเจอว่าตัวเองประสบกับปัญหาว่ามีอาหารเป็นพิษบ่อย ยิ่งต้องหันมาปรับใช้ข้อมูลในนี้ค่ะ และถ้าเราเจอว่าอาหารเริ่มเสียแล้ว ต้องตัดสินใจทิ้งอาหารค่ะ เพราะบางคนมีเสียดายและลองอุ่นดูก่อน ต้องบอกว่ายังไงก็รอดยากค่ะ เพราะอย่างที่บอกว่าไปว่า การมี Dead zone เกิดขึ้นทำให้อาหารบางส่วนเสียไปก่อนแล้ว แต่เราอาจจะไม่ทันได้สังเกตและไม่รู้เรื่องนี้มา เลยมาพบว่าอาหารเสียทีหลังทั้งๆ ที่ก่อนหน้านี้ทำไมเห็นดีๆ อยู่เลยนะคะดังนั้นการสังเกตอาหารว่าเสียไหมก็คืออีกแนวทางที่เป็นกุญแจดอกสำคัญดอกสุดท้าย ป้องกันตัวเราจากปัญหาสุขภาพในระบบทางเดินอาหารค่ะ คือการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ถือว่าเป็นวิธีการง่ายที่สุดในการประเมินการเสียของอาหารนะคะ เพราะบางครั้งตัวเราไม่ได้ทำอาหารเอง จึงไม่สามารถไปควบคุมขั้นตอนอื่นได้ และก่อนทานคือด่านสุดท้ายที่เราต้องตรวจสอบค่ะ ซึ่งผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านและทำให้มองเห็นภาพมากขึ้นนะคะ หากชอบบทความแบบนี้อีกอย่าลืมกดติดตามหรือกดบุ๊กมาร์กหน้าโปรไฟล์ไว้ เพราะจะได้ไม่พลาดบทความอื่นๆ ที่จะได้นำมาเผยแพร่ในเร็วๆ นี้ค่ะ🆗️เครดิตภาพประกอบบทความภาพหน้าปก โดย Pixabay จาก Unsplashภาพประกอบเนื้อหา: ภาพที่ 1-3 โดยผู้เขียน และภาพที่ 4 โดย Kevin Malik จาก Pexelsออกแบบภาพหน้าปกใน Canvaเกี่ยวกับผู้เขียนภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล ศึกษาเกี่ยวกับ: พยาบาลศาสตรบัณฑิต (B.N.S.) จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม) (M.P.H. (Environmental Health)) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่นมีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ: สุขภาพ การจัดการน้ำเสียและจิตวิทยาเชิงบวกผู้ก่อตั้ง: https://phakchalisapchalisa.blogspot.com/ผู้เขียนหนังสือ: Unlocking Success: The Power of Giving Meaning to Every Situation และ Unshakable Positivity: Mastering the Mindset for Successบทความอื่นที่น่าสนใจโดย Pchalisahttps://intrend.trueid.net/article/8-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%87%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%A1-%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7-%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99-%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99-trueidintrend_411012 https://intrend.trueid.net/article/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD-%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2-%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%99-trueidintrend_419788 https://intrend.trueid.net/article/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%94-%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7-%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A9-%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88-trueidintrend_415644 เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายบนApp TrueIDโหลดเลย ฟรี !