Cr. ภาพถ่ายปกจากศมส. นมสดที่คุณภาพดีต้องมาถึงโรงนมอย่างรวดเร็ว หลังจากรีดนมจากแม่วัว นมหนองโพผลิตที่โรงนมสหกรณ์โคนมหนองโพ ราชบุรี จำกัด (ในพระบรมราชูปถัมภ์) น้ำนมได้มาจากเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมหลายพันราย ที่อยู่รายล้อมโรงนมในระยะ 20 กิโลเมตร ช่วงเริ่มแรกกว่าสี่สิบปีก่อน เกษตรกรได้นำน้ำนม บรรจุไว้ในถังนม แล้วมัดติดกับจักรยานมาส่งที่โรงนม ปัจจุบันมีรถมาส่งน้ำนมดิบสะดวกสบายขึ้น การรีดนมวัวจะรีดกัน 2 เวลาตอนเช้ากับตอนเย็น น้ำนมดิบที่เกษตรกรนำมาส่งจะได้รับการตรวจคุณภาพก่อน เพราะราคาก็ขึ้นอยู่กับคุณภาพน้ำนมด้วย ถ้าน้ำนมมีค่าไขมันสูง มีความถ่วงจำเพาะสูง เชื้อแบคทีเรียน้อย ไม่มีสารปฏิชีวนะ คือนมที่มีคุณภาพดี เคล็ดลับของเกษตรกรไทย ผู้เลี้ยงโคนมให้ได้น้ำนมดี จะเลี้ยงเสริมด้วยข้าวโพดทั้งต้น เปลือก ข้าวโพดฝักอ่อน นอกเหนือจากกินหญ้า ที่โรงผลิตนมหนองโพจะมีไซโลขนาดใหญ่ไว้เก็บน้ำนม การผลิตนมพาสเจอร์ไรส์และสเตอริไรส์ใช้ระบบทันสมัยสะอาดได้มาตรฐาน Cr. ภาพถ่ายจากศมส. นมพาสเจอร์ไรส์ จะบรรจุอยู่ในขวดและซองอย่างที่เราเห็นกันในร้านสะดวกซื้อ มีหลายรส เช่น รสหวาน รสกาแฟ รสสตรอเบอรี่ รสช็อคโกแลต วิธีการผลิตใช้อุณหภูมิฆ่าเชื้อที่ 73 องศาเซลเซียส ไม่ต่ำกว่า 16 วินาที Cr. ภาพถ่ายโดยนักเขียน ส่วนนมยู.เอช.ที.ใช้ความร้อน 138 องศาเซลเซียสในช่วงเวลา 4 วินาที จากนั้นทำให้เย็นลงแล้วบรรจุกล่อง นมพาสเจอร์ไรส์จะมีวิตามินบางตัวมากกว่านมยู.เอช.ที. และมีความสดใหม่กว่าแต่ต้องอยู่ในอุณหภูมิต่ำกว่า 8 องศาเซลเซียส สามารถเก็บได้นาน 10 วัน ส่วนนมยู.เอช.ที.เก็บได้นานถึง 6 เดือน Cr. ภาพถ่ายโดยนักเขียน ประโยชน์ของการดื่มนมมีมากมาย ดื่มได้ทุกวัยตามความชอบและความเหมาะสมต่อร่างกาย เช่น นมมีวิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินดี มีแคลเซียมช่วยเพิ่มมวลกระดูกให้กับเด็กๆ ดังนั้นมีการส่งเสริมให้เด็กนักเรียนได้ดื่มนมกันอย่างทั่วถึงในโครงการนมโรงเรียน ซึ่งนมหนองโพก็ได้เข้าร่วมผลิตนมโรงเรียนด้วย ด้านหน้าของหกรณ์โคนมหนองโพที่อำเภอโพธาราม ราชบุรี ยังได้ทำร้านเล็ก ๆ ให้ผู้ที่ผ่านไปมาได้เข้ามาชิมมาดื่มนมสดแท้ที่หอม รสชาติดีจนติดใจ ปัจจุบันผลิตภัณฑ์นมหนองโพมีมากมาย มีจำหน่ายในร้านสะดวกซื้อแทบทุกร้าน ทั้งในร้านเซเว่น โลตัส ร้านค้าขายส่งและร้านค้าปลีก และที่พิเศษสำหรับผู้ซื้อ เรามักจะได้รับของแถมเป็นถ้วยชามจากการซื้อนมหนองโพดื่มอยู่เสมอ เพราะเจตนารมย์ของโรงนมที่เกษตรกรไทยมีส่วนร่วมเป็นเจ้าของ ต้องการคืนกำไรให้กับลูกค้าทุกคน Cr. ภาพถ่ายจากศมส. ขอขอบคุณฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร(องค์การมหาชน) https://db.sac.or.th/museum/museum-detail/439