ราตรีไม่เคยหลับใหล ผู้คนยังคงหัวเราะและร้องรำทำเพลง ณ โต๊ะอาหาร เป็นคำกล่าวที่สามารถอธิบายวัฒนธรรมการกินของชาวจีน ผู้ซึ่งมีหลักคิดในการกินอาหารให้มีความสุข ครื้นเครง และสามารถรักษาโรคภัยไข้เจ็บได้เป็นอย่างดี เนื่องจากประเทศจีน เป็นประเทศที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาล เป็นประเทศที่มีดินแดนแห่งพระอาทิตย์สาดส่อง ภูเขาไฟ จนไปถึงดินแดนที่มีหิมะปกคลุม ด้วยเหตุที่มีลักษณะภูมิประเทศและอากาศหลากหลายเช่นนี้ จึงทำให้จีนมีวัตถุดิบในการปรุงอาหารที่หลากหลายตามไปด้วย เพราะในแต่ละภูมิภาค ก็จะมีการปลูกพืชพรรณ การเลี้ยงสัตว์ และวัฒนธรรมการกินอาหารที่แตกต่างกันไป และด้วยความแตกต่างและหลากหลายทางวัฒนธรรมการกินนี้เอง จึงทำให้อาหารจีน กลายมาเป็นอาหารอีกหนึ่งสัญชาติ ที่ได้รับความนิยมจากคนทั่วโลกมานานหลายศตวรรษจวบจนปัจจุบัน ในวันนี้ ผู้เขียนจึงจะนำทุกท่านเดินทางข้ามประเทศ เพื่อไปรู้จักอาหารจีนในแต่ละภูมิภาคจากเหนือจรดใต้ หากพร้อมแล้ว ก็ผูกเชือกรองเท้าให้แน่น แล้วออกเดินทางไปพร้อมกันเลย อาหารจีนทางภาคเหนือ เมืองที่ขึ้นชื่อที่เป็นรู้จักกันดีในภาคเหนือของจีน คงหลีกไม่พ้นเมืองปักกิ่งนั่นเอง ซึ่งภาคเหนือของจีน เป็นภาคที่มีอากาศค่อนข้างหนาวเย็นเกือบตลอดทั้งปี ทำให้มีอากาศเป็นลักษณะลมเย็นๆและแห้งพัดผ่านตลอดเวลา และด้วยสภาพอากาศเช่นนี้เอง จึงส่งผลให้ทางภาคเหนือไม่สามารถปลูกข้าวได้มากนัก ทำให้อาหารหลักของผู้คนที่นี่ เน้นไปทางอาหารที่ปรุงจากแป้งสาลีมากกว่าแป้งประเภทอื่นๆ อันได้แก่ อาหารจำพวกซาลาเปา บะหมี่ต่างๆ ปาท่องโก๋ และอื่นๆอีกมากมาย จะเห็นได้ว่า อาหารส่วนใหญ่ที่มีแหล่งกำเนิดจากภาคเหนือนี้ มักจะเป็นอาหารที่มีรสอ่อนๆ ที่เติมความเผ็ดร้อนด้วยพริกไทย มากกว่าจะใช้พริกชนิดอื่นในการปรุงรส หนึ่งในเมนูอาหารเลิศรส ที่เราคนไทยและคนทั่วโลกรู้จักกันเป็นอย่างดีคือ “เป็ดปักกิ่ง” ที่มีคุณลักษณะพิเศษคือ หนังต้องกรอบและอบด้วยน้ำผึ้งและเนื้อต้องนุ่มละลายในปาก ใครที่มีโอกาสได้ไปยังนครปักกิ่ง ก็อย่าพลาดที่จะเติมเต็มมื้อเที่ยงแสนอร่อยของคุณ ด้วยเป็ดปักกิ่งกับข้าวสวยร้อนๆซักจานนะคะ อาหารจีนทางภาคตะวันออก เมืองที่เป็นที่รู้จักกันดีทางภาคตะวันออก ก็คือ เมืองเซี่ยงไฮ้และเจ้อเจียง พื้นที่ส่วนใหญ่จะเป็นแม่น้ำและทะเลมีความอุดมสมบูรณ์สูง สามารถปลูกข้าวและธัญพืชต่างๆได้เป็นอย่างดี จึงทำให้วัตถุดิบหลักในการปรุงอาหารนั้น เน้นไปทางอาหารทะเล ได้แก่ กุ้ง หอย ปู ปลา เป็นส่วนใหญ่ รวมถึงเนื้อไก่และเป็ด ก็ยังคงได้รับความนิยมในการนำมาปรุงอาหารด้วยเช่นกัน ส่วนรูปแบบในการปรุงอาหารก็เน้นไปทางกรรมวิธีพื้นฐาน เช่น นึ่ง ลวก ต้ม เคี่ยว มากกว่าการผัดด้วยไฟแรงๆ เนื่องจากอาหารทะเลหรือพืชผักที่หาได้นั้น มีความสดและมีรสชาติเฉพาะตัวอยู่แล้ว จึงมัก "นิยมปรุงด้วยการใช้ไฟอ่อนๆเพื่อให้คงรสชาติที่แท้จริงของวัตถุดิบนั้นไว้" รวมไปถึงอาหารยอดฮิตประเภท ”ซอสน้ำแดง” ที่ปรุงด้วยเนื้อสัตว์ประเภทต่างๆกับสมุนไพร ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ของอาหารทางฝั่งตะวันออกเช่นกัน ตัวอย่างอาหารที่มีชื่อเสียงได้แก่ เป็ดตุ๋นน้ำแดง ไก่นึ่งไวน์ ลูกชิ้นหัวสิงโต ปูยักษ์นึ่ง ไก่ผัดเม็ดมะม่วง เป็นต้น อาหารจีนทางภาคตะวันตก เมืองเสฉวน คือเมืองที่มีชื่อเสียงในภาคนี้ และอาหารพื้นบ้านส่วนใหญ่ของภาคตะวันตก ก็มักมีแหล่งกำเนิดจากเสฉวนเป็นส่วนใหญ่ และถือเป็นอาหารที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลก ด้วยเอกลักษณ์โดดเด่นเฉพาะตัว ในเรื่องของความ "เผ็ดร้อนจัดจ้าน" “ พริก ” เป็นวัตถุดิบที่ถือเป็นพระเอกของอาหารทุกจาน ที่ถูกรังสรรค์ขึ้นในภาคตะวันตกของจีน ชาวเสฉวนจะใช้พริกแบบต่างๆในการนำมาผสมกับเครื่องปรุงรสอย่างอื่น เช่น พริกแห้ง พริกเผา พริกสดบด พริกป่น และที่จะไม่พูดถึงเลยก็ไม่ได้ นั่นก็คือ “พริกเสฉวน” หรือ “พริกหม่าล่า” ที่คนไทยเรารู้จักและเป็นที่นิยมอย่างสูง จนกลายมาเป็นอาหารแนวสตรีทฟู้ด ที่ขายกันทั่วไปในตลาดนัดเมืองไทย ด้วยรสชาติที่เผ็ดร้อน ชาปาก จนทุกคนต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า กินแล้วหยุดไม่ได้จริงๆ “หม้อไฟฮั่วกัว” หรือ “ชาบูหม่าล่า” ที่เรารู้จักกันดีนั่นเอง โดยการปรุงน้ำซุปด้วยพริกหม่าล่า จากนั้นใส่ผัก เนื้อสัตว์ ลูกชิ้นและอื่นๆลงไปต้มให้พอสุก คีบกินเป็นคำๆหรือจะกินเป็นน้ำซุปก็ได้เช่นกัน รวมไปถึงอาหารจานเด็ดอื่นๆ ได้แก่ ซุปเปรี้ยวเสฉวน แกะผัดขมิ้น ไก่ผัดเม็ดมะม่วง เต้าหู้ผัดเต้าเจี้ยว และอีกมากมาย อาหารจีนทางภาคใต้ หรือที่คนทั่วโลกจะรู้จักกันในนามของ "อาหารกวางตุ้ง" โดยมีคำกล่าวว่า "อาหารกวางตุ้ง คือ อาหารที่ดีที่สุดของจีน" คำกล่าวนี้อาจไม่ได้หมายถึงรสชาติที่ดีที่สุดแต่อย่างใด แต่อาจด้วยความหมายของการเป็นตัวแทนอาหารจีน ที่แพร่กระจายไปทั่วโลกได้มากที่สุด มากกว่าอาหารจากภูมิภาคอื่นๆ เพราะชาวกวางตุ้งในอดีต เป็นกลุ่มชนที่เดินทางอพยพไปตั้งถิ่นฐานตามภูมิภาคต่างๆทั่วโลก มากกว่ากลุ่มชาวจีนอื่นกลุ่มอื่นนั่นเอง จากนั้นก็ได้มีการเอาอาหารตำรับกวางตุ้งนี้ไปเผยแพร่ จนเกิดความนิยมและได้เป็นที่รู้จักในศตวรรษต่อๆมา อาหารในแถบนี้ นิยมทานกันแบบหลากหลายวัตถุดิบ เนื้อสัตว์ทุกประเภทได้รับความนิยมในการนำมาประกอบอาหาร รวมถึงผักทุกชนิด เนื่องจากเป็นพื้นที่ๆมีความอุดมสมบูรณ์สูง การเพราะปลูกและเลี้ยงสัตว์เป็นไปได้อย่างราบรื่นตลอดทั้งปี จึงเป็นอีกหนึ่งเหตุผลสำคัญ ที่ทำให้ภาคใต้ของจีน มีเมนูอาหารที่หลากหลายมากกว่าภาคอื่นๆ เพราะพ่อครัวมีวัตถุดิบในการสร้างสรรค์เมนูใหม่ๆอยู่ตลอดเวลา “ ติ่มซำ ” เป็นหนึ่งในเมนูของทางภาคใต้ ที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลก ด้วยรสชาติที่ถูกปาก รวมไปถึงสีสันและหน้าตาของอาหารแต่ละเมนู ที่ดึงดูดความสนใจได้เป็นอย่างดี อาหารแต่ละอย่าง จะถูกจัดมาเป็นคำเล็กๆ จึงสะดวกต่อการรับประทาน สามารถทานได้หลายๆเมนูในมื้อเดียวกัน โดยเมนูที่ได้รับความนิยม นอกจากนี้ก็ยังมีเมนูยอดนิยมอีกมากมาย เช่น ข้าวมันไก่ไหหลำ ปลานึงซีอิ๊วขิงดอง ไก่ต้มซีอิ๊ว ซุปปอดหมูใส่ผักกาดดอง เป็นต้น การทานอาหารจีนนั้น แท้จริงแล้ว ไม่ได้มีประโยชน์ในด้านการมอบความสุขทางลิ้นสัมผัส หรือการเจริญอาหารอย่างเดียวเท่านั้นนะคะแต่อาหารจีนยังมีประโยชน์อีกด้าน คือ การทานอาหารที่เหมือนได้ทานยารักษาหรือต้านทานโรคไปในตัว เพราะอาหารจีนส่วนใหญ่มักมีส่วนผสมของสมุนไพรต่างๆที่มีสรรพคุณทางยารักษาและป้องกันโรคอยู่มากมาย ดังนั้น การทานอาหารจีนเหล่านี้ “จึงเปรียบเหมือนการซื้อสุขภาพไปในตัวได้อย่างดีเลยทีเดียวเลยล่ะค่ะ” แต่อย่างไรแล้ว ก็ขอแนะนำให้หลีกเลี่ยงการทานอาหารที่มีส่วนประกอบของไขมันในปริมาณมากนะคะ ให้ทานแต่น้อย เพื่อให้ร่างกายเกิดความสมดุลจะดีที่สุดค่ะ ส่วนในวันนี้ก็ต้องขอกล่าวคำว่า “ หุ่ยโถวเจี่ยน ” ลากันไปก่อน แล้วพบกันใหม่นะคะ !! ขอขอบคุณภาพประกอบจาก Pixabay/ภาพปก /ภาพที่1/ภาพที่2/ภาพที่3/ภาพที่4/ภาพที่5/ภาพที่6