ข้าวโป่งอีสาน คืออะไร ทำมาจากอะไร อร่อยไหม | บทความโดย Pchalisa เคยสงสัยไหมคะว่า? ข้าวโป่งอีสานที่เห็นขายตามตลาดนัด หรืองานเทศกาลต่างๆ นั้น ทำมาจากอะไรกันแน่? ขนมพื้นบ้านชนิดนี้มีรสชาติเป็นอย่างไร? และทำไมถึงเป็นที่นิยมของคนอีสานมาช้านาน? หากคุณผู้อ่านกำลังมองหาคำตอบของคำถามประมาณนี้อยู่ ในบทความนี้ผู้เขียนมีคำตอบมาให้แล้วค่ะ เพราะผู้เขียนเองได้คุ้นเคยกับขนมชนิดนี้มาตั้งแต่เด็ก เนื่องจากว่าเป็นเด็กบ้านนอก ที่เกิดในจังหวัดหนึ่งของภาคอีสาน ข้าวโป่งอีสาน ไม่ใช่แค่ขนมกรุบกรอบธรรมดาๆ นะคะ แต่ยังเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของคนอีสานอีกด้วย ที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน ผูกพันกับวิถีชีวิตของชาวบ้านมาตั้งแต่สมัยก่อน ที่เกิดจากภูมิปัญญาในการนำข้าวเหนียวที่เหลือจากการทำนา มาแปรรูปเป็นอาหารที่สามารถเก็บไว้ทานได้นาน ซึ่งเสียงกรอบกรอบของข้าวโป่งที่แตกออกในปาก ถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่มาพร้อมกับความหวานมันของน้ำอ้อย และกลิ่นหอมอ่อนๆ ของข้าวเหนียวค่ะ ข้าวโป่งเป็นขนมพื้นบ้านของคนอีสานที่ทำจากข้าวเหนียวค่ะ มีลักษณะเป็นแผ่นบางกรอบ มีรสชาติหอมหวานจากน้ำตาล หรือน้ำอ้อยที่ผสมลงไป ทำให้ข้าวโป่งมีรสชาติเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว และเหตุผลที่ข้าวโป่งเป็นที่นิยมนั้น เป็นเพราะว่าขนมแบบนี้มีรสชาติอร่อย ข้าวโป่งมีรสชาติหวานมัน กรอบอร่อย เป็นที่ถูกปากของคนทุกเพศทุกวัยค่ะ วัตถุดิบหาได้ง่าย มีวิธีทำก็ไม่ยุ่งยาก เมื่อทำเป็นแผ่นแห้งแล้ว สามารถเก็บไว้ทานได้นาน เป็นขนมพื้นบ้าน เนื่องจากข้าวโป่งเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนอีสานค่ะ ข้าวโป่งเป็นมากกว่าแค่ขนมนะคะ มันคือมรดกทางวัฒนธรรมของชาวอีสานที่สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน การทำข้าวโป่งไม่เพียงแต่เป็นการผลิตอาหาร แต่ยังเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาและวิถีชีวิตของคนในชุมชนอีกด้วยค่ะ และโดยทั่วไปแล้วรสชาติของข้าวโป่งมีความหวาน ที่มาจากน้ำตาลที่ผสมลงไป มีความมันจากไขมันในข้าวเหนียวและส่วนผสมอื่นๆ ที่อาจใส่เพิ่มเข้าไปค่ะ และข้าวโป่งกรอบมากจากการปิ้งจนสุก และมีความหอมคล้ายกลิ่นข้าวเหนียวคั่ว และกลิ่นของวัตถุดิบอื่นๆ ในส่วนผสมค่ะ ที่บางคนอาจรู้สึกว่าข้าวโป่งมีรสชาติคล้ายๆ กับข้าวเกรียบ เพราะมีลักษณะเป็นแผ่นบางกรอบ หรือคล้ายขนมข้าวเหนียว เพราะทำจากข้าวเหนียว และคล้ายคลึงกับคุกกี้ เพราะมีรสชาติหวานมัน ซึ่งรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ของข้าวโป่ง คือ รสชาติหวานมันที่ผสมผสานกับความกรอบ ทำให้เป็นขนมที่อร่อยและทานได้เพลินค่ะ คุณผู้อ่านรู้ไหมคะว่า? ข้าวโป่งที่ทำอย่างถูกวิธีสามารถเก็บได้นาน 3-4 เดือนเลยทีเดียว แต่ถ้าเก็บในที่เย็นและแห้ง เช่น ตู้เย็น ก็จะเก็บได้นานขึ้นไปอีกค่ะ โดยสิ่งนี้หมายถึงข้าวโป่งที่ยังไม่ได้ปิ้งนะคะ และถึงแม้ว่าข้าวโป่งจะกรอบอร่อย แต่ข้าวโป่งก็ยังสามารถบูดหรือเสียได้นะคะ และการบูดของข้าวโป่งจะสังเกตเห็นได้ง่ายๆ ถ้ามีลักษณะ ดังต่อไปนี้ค่ะ กลิ่นเปลี่ยน: ถ้าข้าวโป่งมีกลิ่นเปรี้ยวหรือเหม็น มีความเป็นไปได้ว่าบูดและเสียแล้วนะคะ สีเปลี่ยน: ถ้าสีของข้าวโป่งเปลี่ยนไปจากเดิม ก็ไม่ควรทานแล้วนะคะ มีเชื้อรา: ถ้ามีเชื้อราขึ้นบนข้าวโป่ง ควรทิ้งทันทีนะคะ แม้ว่าข้าวโป่งจะเก็บได้นาน แต่ก็ไม่ควรเก็บไว้นานเกินไป เพราะรสชาติและคุณค่าทางอาหารอาจลดลงได้ค่ะ และหลายคนยังไม่รู้ว่า เหตุผลที่คนอีสานคิดค้นข้าวโป่งขึ้นมานั้น มาจากภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่นที่ต้องการ ถนอมอาหาร: ข้าวเหนียวที่เก็บเกี่ยวได้ในแต่ละปีนั้นมีปริมาณมาก การนำมาทำเป็นข้าวโป่งซึ่งสามารถเก็บรักษาได้นาน ทำให้มีอาหารสำรองทานได้ตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในช่วงที่ขาดแคลนอาหารค่ะ เป็นการนำเสนออาหารในรูปแบบใหม่: การนำข้าวเหนียวมาแปรรูปเป็นข้าวโป่ง ทำให้ได้อาหารที่มีรสชาติและลักษณะแตกต่างจากข้าวเหนียวต้ม ที่ทำให้เกิดความหลากหลายในการทานค่ะ ใช้ประโยชน์จากวัตถุดิบที่มีอยู่: ข้าวเหนียวเป็นวัตถุดิบหลักที่หาได้ง่ายในภาคอีสาน การนำมาทำเป็นข้าวโป่งจึงเป็นการใช้ประโยชน์จากวัตถุดิบที่มีอยู่อย่างคุ้มค่าค่ะ นอกจากนี้ การทำข้าวโป่งยังเป็นกิจกรรมที่ส่งเสริมความสามัคคีในครอบครัวและชุมชน เพราะการทำข้าวโป่งมักเป็นกิจกรรมที่คนในครอบครัวหรือชุมชนร่วมกันทำ ทำให้เกิดความสามัคคีและความผูกพันค่ะ และยังถือเป็นการสืบทอดภูมิปัญญาชาวบ้าน เนื่องจากวิธีการทำข้าวโป่งเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้วัฒนธรรมการทำอาหารพื้นบ้านยังคงอยู่ค่ะ โดยในปัจจุบันผู้เขียนก็ยังสามารถหาข้าวโป่งทานได้นะคะ แต่โอกาสก็น้อยลง เนื่องจากคนที่ทำข้าวโป่งได้ในชุมชนเหลือน้อยแล้ว และมีครั้งหนึ่งผู้เขียนได้เป็นเที่ยวที่วัดม่วง อำเภอวิเศษชัยชาญ จังหวัดอ่างทอง ก็ได้ซื้อข้าวโป่งที่นั่นค่ะ และได้สอบถามพื้นเติมว่า คุณยายทำข้าวโปงเองไหม? และคำตอบที่ได้ในวันนั้นคือ ยายบอกว่ามีคนในชุมชนเขาทำขายและยายไปรับมาอีกทีค่ะ ปกติผู้เขียนซื้อข้าวโป่งครั้งละ 20 บาทค่ะ และมักทานให้หมดภายในวันนั้นเลย ที่ชอบมากที่สุดคือความกรอบและความหอมของข้าวโป่งค่ะ ก็ไม่รู้ว่าคุณผู้อ่านเคยทานข้าวโป่งมาบ้างหรือเปล่า? ยังไงนั้นลองไปหาขนมชื่อนี้มาทานกันค่ะ เพราะอร่อยจริงไม่จกตาจ้า เครดิตภาพประกอบบทความ ภาพหน้าปกและภาพประกอบเนื้อหาโดยผู้เขียน ออกแบบภาพหน้าปกใน Canva เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา : พยาบาลศาสตรบัณฑิต (B.N.S.) จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม); M.P.H. (Environmental Health) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ : สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การจัดการน้ำเสียและสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่น่าสนใจโดย Pchalisa https://food.trueid.net/detail/Bpm7jJrM9loq https://food.trueid.net/detail/74Qx73DdeGe6 https://food.trueid.net/detail/RvVjM5L7jWKv เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !